CLICK HERE FOR BLOGGER TEMPLATES AND MYSPACE LAYOUTS »

Sabtu, 24 Mei 2008

NGELMU KANG KAESTHI SUNAN PRAWATA

NGELMU KANG KAESTHI SUNAN PRAWATA
 

Kaanggit dening Kanjeng Sunan Prawata

Pucung

Jatawau: gantya mangke kang sumambung, Jeng Sunan Prawata, ambuka tekading galih, pun makaten wahyaning suraosing sabda.

Kula nuwun: amba arsa mbuka kawruh katur Wali sanga boya leres boya sisip, among sampun dados waton tekad kula .

(Ijinkanlah: saya akan membuka pemahaman saya kepada para Wali sembilan entah benar entah keliru, namun sudah menjadi tekad saya yang kuat).

Hyang Maha Gung: datan weneh warnanipun, kartining bawana, awujud alam sakalir, tegesipun yen kula agama Budha.

(Hyang Maha Agung: tidaklah sederhana warnanya, berwujud seluruh alam semesta, berarti saya beragama Budha).

Esthiningsun ingkang asma Hyang Maha Agung, inggih Hyang Nurcahya, wredi cahya kang nglimputi nggih punika tetepe Pangrasa kawula.

(Yang bernama Hyang Maha Agung ialah Hyang Nurcahya, artinya cahya yang meliputi yaitu mantapnya Pangrasa saya).

Wujudipun: tan kena lamun dinulu, lan gebyaring mripat awit sifat langkung rungsit, mung sinawang kalawan meneping cipta.

(Wujudnya: tidak dapat dilihat oleh mata sebab sangat rumit, hanya dapat dilihat dengan heningnya cipta).

Turasipun: Sang Hyang Wenang naminipun, tegese winenang, murba lawan misesani, jagad raya tuwin isen-isenira.

(Turunannya: Sang Hyang Wenang namanya, artinya diberi kewenangan, mengelola dan menguasai, seluruh jagad raya beserta isinya).

Dene ulun: angsal saking Hyang Maha Gung, maligining karsa ran Sang Hyang Tunggal maligi, lir ing tunggal campur jawi lebetira.

(Dan saya: berasal dari Hyang Maha Agung, oleh kuatnya karsa bernama Sang Hyang Tunggal, yaitu tunggal campur luar dalamnya).

Tunggal wujud: pamor rahsa Hyang Guru, Hyang Suksma Kawekas, inggih Sang Hyang Sidajati singlon asma ran Sang Hyang Nila Pramana.

(Tunggal wujud: pamor rahsa Hyang Guru, Hyang Suksma Kawekas ya Sang Hyang Sidajati bernama samaran Sang Hyang Nila Pramana).

Sang Hyang Guru: inggih kang dumadi ingsun, guru teturutan, panuntun kulit daging, sajatine Sang Hyang Guru cipta kula.

(Sang Hyang Guru: ialah ingsun, guru yang dituruti, penuntun kulit daging, sebenarnya Sang Hyang Guru adalah cipta saya).

Kang kula nut menggah ing sakarsanipun, saosiking cipta, badan kula anglampahi, raga kula sayekti manut kewala.

(Yang saya ikuti adalah apapun karsanya, semua gerak cipta, badan saya menjalani saja, raga saya hanya menurut belaka).

Tetep lamun: punika Pangeran ulun tegese sanyata, pangeran kulit daging mung kewala sanes Pangeran Jagad.

(Namun tetap: Tuhan saya nyata artinya, tuhan kulit daging bukanlah Tuhan jagad raya).

Mung satuhu: sinelir marang Hyang Agung pan dadya warana, lawan Hyang Nurcahya jati, pan ingaken tunggal wujud tunggal rahsa.

(Hanya sebenarnya: dijadikan selir oleh Hyang Agung menjadi sarana, oleh Hyang Nurcahya jati, yang dianggap tunggal wujud tunggal rahsa).

Sang Hyang Guru: asta kapat tegesipun maligining cipta, dadya pancadriya jati, tutuk grana karna atanapi netra.

(Sang Hyang Guru: tangan empat maknanya adalah memusatnya cipta, menjadi pancadriya jati, mulut hidung telinga dan mata).

Bawanipun: dewa sanga tunggal wujud, raga bolong sanga pan gadhah daya pribadi, Sang Hyang Guru, ngadhaton ing Suralaya.

(Mulanya: dewa sembilan tunggal wujud, raga berlubang sembilan mempunyai daya pribadi, Sang Hyang Guru, bertahta bersemayam di Suralaya).

Tegesipun: sura wani wredi jumbuh, laya teges pejah, sinten ingkang wani mati, pan sayekti badhe dados mligi cipta.

(Maknanya: sura berani artinya jumbuh, laya adalah mati, siapa yang berani mati, sebenarnya akan menjadi hanya cipta ening).

Sifatipun: Hyang Guru lir sifat ulun, apan madha warna, lir jambe sinigar kalih, lir wong ngilo wewayangan jroning kaca.

(Sifatnya: Hyang Guru adalah ibarat sifat saya, karena sama warnanya, bagaikan jambe dibelah dua, seperti orang berkaca bayangannya ada didalam kaca).

Yayah alun, lan segara tunggal wujud, lir kalak kenanga Wisnu Kresna dadi siji yen ta surya apan lawan sorotira.

(Bagaikan ombak, dan lautnya tunggal wujud, seperti kelopak kenanga Wisnu Kresna jadi satu kalau mentari dengan sinarnya).

Dipun maksud: nggegulang lakuning wujud, pan dipun waspada ingkang kasatmata muksis, ora suwe bangkit jumbuh angga suksma.

(Yang dimaksudkan: memahami jalannya wujud, waspadalah yang kasatmata moksa, tiada lama kemudian bangkit menyatu badan sukma).

Kang sira yun: pasthi katarbuka tamtu, ing samurwatira ana ning sireki wani nganggep Pangeranireng Bawana.

(Yang engkau tuju: pasti dibukakan tentu, semampu engkau capai namun engkau janganlah berani menganggap sebagai Tuhan semesta alam).

Mung punika: pangeraning raga ulun, awit Maha Mulya amengku alam sakalir yen dumunung ing jiwa sayekti dora.

(Hanya ini: tuhannya badan saya, sebab kalau Yang Maha Mulia yang menguasai seluruh alam semesta ada didalam jiwa, ini adalah bohong belaka).

De yen ulun: badhe muksa ring swarga gung, pangesthi kawula ngambah alam tigang warni, kang sapisan aranipun Janaloka.

(Jikalau saya: akan moksa ke surga agung, menurut pemahaman saya melalui alam tiga macam, yang pertama namanya Janaloka).

Marcukundha: dadya pelawangan layu raksa kang sanyata, plandhunganing kalam wadi, wusnya sampet sun minggah ing Endraloka.

(Marcukunda: menjadi pintu kematian yang nyata, tempat kalam rahasia, setelah sampai saya naik ke Endraloka).

Dunungipun: langen cipta kang satuhu, swarga panglaran san unggyaning Hyang Sidajati. Pan ing kono sirna kamanungsan kula.

(Tempatnya: olah cipta yang benar, surga antara sampai kehadirat Hyang Sidajati, disitulah musna kemanusiaan saya).

Amba sampun: jumeneng Bathara, Guru asarira Suksma mengku swarga nraka jati, temehira nggih punika cipta kula.

(Hamba sudah: menjadi Dewa, Guru berbadan Sukma menguasai surga neraka sejati, yaitu adalah cipta saya).

Mila nemu: swarga nraka, ingkang tamtu maligining cipta yen wening lepas pangeksi datan samar pamoting parasdyanira.

(Maka memperoleh: surga neraka, yang pasti memusatnya cipta kalau pengarahannya hening lepas tidak akan samar wajahmu memuat).

De kalamun: katawur ciptane kuwur, uwas samar-samar angrase tan purun mati, misih seneng ing dunya mengku bandharda.

(Jikalau: tercampur ciptanya hancur, was-was samar-samar resah tidak mau mati, masih senang didunia memilik harta).

Tilar sunu tuwin ingkang garwa ayu, amawarna-warna dunya ingkang raja peni, dadya tyasnya arsa mengku ing kahanan.

(Meninggalkan anak serta istri cantik, berbagai macam keduniawian yang indah, menjadi penghalang untuk menguasai keadaan).

Temahipun: cipta gingsir manjing samun, alam panglimunan, sedaya yun nutugken, mukti sukmanira samengka dadya gandarwa.

(Kemudian: cipta berubah masuk kedalam keremangan, alam panglimunan, semua yang diinginkan diteruskan, sukmanya menjadi gandarwa).

Gih punika: panasaran nraka agung mila den prayitna yen dumugi “Arasy Kursi”, pan ing jantung palarangan Suksmantaya.

(Yaitu: penasaran neraka agung maka hati-hatilah kalau sudah mencapai “Arasy Kursi”, sebab di jantung adalah tempat rahasia Sukma).

Tandya ulun: nir Endraloka sumundul, marang Guruloka aran Jonggringsaloka nami, pan ing utek sinebut Endrabawana.

(Pengertian saya: tak akan Endraloka bisa mentok, ke Guruloka bernama Jonggringsaloka, di otaklah disebut Endrabawana).

Alam jembar: langgeng padhang wredinipun, Sang Hyang Suksma nunggal Sang Hyang Tunggal kang sawiji wus acampur lan Hyang Wenang kang amurba.

(Alam luas: langgeng terang keadaannya, Sang Hyang Sukma menjadi satu Sang Hyang Tungga yang satu telah bercampur dan Hyang Wenang yang menguasai).

Murbeng ulun pamor ulun dadya enur, inggih Hyang Nurcahya ingkang tanpa kantha warni, datan arah datan enggon nanging ana.

(Kuasa dan pamor saya menjadi nur, yaitu Hyang Nurcahya yang tanpa warna, tak punya arah tak punya tempat namun ada).

Aneng ngriku: byar katingal padhang nglangut, langgeng salaminya, jaba jero wus ngenggoni, ni’mat lawan manfaat tanpa sangsaya.

(Disitu: byar kelihatan terang luas sekali, langgeng selamanya, luar dalam sudah menempati, nikmat dan manfaat tanpa sengsara).

Sampun tamtu: punika sasana ulun, kang aran Pangeran kang yogya kita ngengeri, dunya akhir kawengku salaminira.

(Sudah tentu: itu adalah sasana saya, yang disebut Pangeran/Tuhan yang sebaiknya kita ikuti, dunia akhirat dalam kekuasaanNya selamanya).

Den ta ulun: salat masjid datan ayun, punika wong Arab balik kula tiyang Jawi, salat kula inggih cara bangsa Jawa.

(Kalau saya: salat di masjid tidak mau, itu orang Arab tetapi saya orang Jawa, cara salat saya ya cara bangsa Jawa).

Siyang dalu: amba samadi ing kalbu, ngesti Wisnu Kresna tuwin Sang Hyang Sida jati, ingsun gayuh tunggal lawan kita.

(Siang malam: hamba samadi didalam kalbu, memusatkan perhatian Wisnu Kresna dan Sang Hyang Sidajati, saya upayakan tunggal dengan kita).

Gih punika: amba sebut gama putus ran agama Budha, tegese anganggep budi jatinipun Budha Islam padha uga.

(Ini adalah: hamba sebut agama putus bernama agama Budha, artinya menganggap budi sejati Budha dan Islam adalah sama).

Sang Hyang Wisnu: Arab tegesipun Rasul, yen Kresna Muhammad, Allah Sang Hyang Sidajati, mung bedane tembung Arab lawan Jawa.

(Sang Hyang Wisnu: Arab artinya Rasul, kalau Kresna adalah Muhammad, Allah adalah Sang Hyang Sidajati, hanya bedanya kata Arab dan Jawa).

Sampun putus: kang punika kawruh ulun, para Wali sanga sumangga para nupeksi mung yen sisip ulun nyuwun pangaksama.

(Sudah selesai: inilah pemahaman saya, para Wali sembilan silahkan para pendengar, namun kalau ada kekeliruan saya minta maaf).

0 komentar: